Dlaczego małe dzieci gryzą?
Niemal każdy rodzic prędzej czy później będzie musiał zmierzyć się z tym problemem. Poradzenie sobie z nim i wsparcie dziecka, które mimo wielokrotnych upomnień wciąż boleśnie gryzie najbliższych lub kolegów, bywa naprawdę trudne. Sprawdź, co możesz zrobić, aby znaleźć wyjście z tej sytuacji i w jaki sposób reagować, kiedy Twoja pociecha znów zostawi ślady swoich zębów na czyjejś ręce.
Powody dla których dzieci gryzą
Aby ograniczyć sytuacje, w których Twoje dziecko gryzie innych, w pierwszej kolejności warto zastanowić się, co kieruje maluchem, kiedy to robi. Przede wszystkim dobrze jest uświadomić sobie, że najmłodsze dzieci poznają świat wszystkimi zmysłami. Już niemowlęta umieszczają w swoich ustach różne przedmioty, poznając ich fakturę. Podczas ząbkowania szukają sposobu na to, żeby sobie ulżyć, korzystając z gryzaków. Kiedy mają już zęby, zdarza im się w zabawie ugryźć swoje rodzeństwo czy opiekuna, sprawdzając ich reakcję. Zazwyczaj krótki okrzyk bólu wystarczy, by maluch zrozumiał, że nie jest to najlepszy pomysł i na jakiś czas zrezygnował z tej aktywności.
Kolejne problemy z gryzieniem pojawiają się najczęściej u 2-3-latków. Dzieci są już wtedy o wiele bardziej świadome. Używanie zębów na tym etapie nie służy poznawaniu świata. Ma pomóc w wyrażaniu emocji i rozładowywaniu napięcia. Czasem najmłodsi wykorzystują gryzienie do tego, by zwrócić na siebie uwagę i zwalczyć nudę. Innym razem po to, aby zdobyć upragnioną zabawkę. Zwykle dziecko posługuje się tym narzędziem, kiedy nie jest w stanie poradzić sobie z sytuacją w żaden inny sposób. Emocje, które kierują nim w tym momencie, są na tyle silne, że maluch nie potrafi nad nimi zapanować. Brak umiejętności werbalnego wyrażania swoich uczuć jeszcze bardziej komplikuje sytuację. Zdarza się też, że dziecko ma problemy z integracją sensoryczną i gryzie po to, żeby poczuć się lepiej.
Rolą rodzica jest obserwowanie dziecka i wyłapywanie momentów, w których najczęściej posługuje się gryzieniem. W ten sposób łatwiej będzie im reagować z odpowiednio dużym wyprzedzeniem i przynajmniej częściowo ograniczyć przykre incydenty. Umożliwi mu też skorzystanie z pomocy specjalistów, jeśli będzie taka konieczność.
Dziecko gryzie rodziców – co robić?
Mimo iż dziecko zwykle nie jest w stanie zapanować nad potrzebą gryzienia, rodzic z pewnością nie powinien pozostawać w takich sytuacjach obojętnym. Najlepiej odsunąć od siebie malucha i stanowczo oświadczyć mu, że nie zgadzasz się na takie zachowanie, ponieważ sprawia Ci ból. Obowiązkowo należy zachować przy tym powagę, aby Twoja pociecha miała świadomość, że z Twojego punktu widzenia nie jest to zabawa.
Zdecydowanie odradzamy krzyki, kary, a tym bardziej oddawanie dziecku i gryzienie go. Szanse na to, że maluch powiąże taką reakcję ze swoim wcześniejszym zachowaniem, są bardzo niewielkie. Z pewnością zapamięta jednak to, że ukochany rodzic go skrzywdził i nie będzie miał pojęcia, dlaczego to zrobił.
Dziecko gryzie inne dzieci w przedszkolu – co robić?
Jeśli maluch używa zębów w kontaktach z rówieśnikami w przedszkolu, nauczycielka z pewnością prędzej czy później zwrócić Ci na to uwagę. Nie traktuj tego jako ujmy dla Ciebie jako rodzica, ale raczej jako okazję do zgłębienia problemu. Zapytaj, w jakich sytuacjach dziecko gryzie najczęściej. Dowiedz się, czy problem dotyczy tylko Twojej pociechy.
Pamiętaj też, by poznać zdanie drugiej strony, a więc pozwolić wypowiedzieć się swojemu dziecku. Z jego perspektywy problem może wyglądać zupełnie inaczej. Kiedy zapytasz swoją pociechę o zdanie, poczuje się ważna i doceniona, a to również ma kluczowe znaczenie w znalezieniu zadowalającego dla wszystkich wyjścia z sytuacji.
Jak reagować na gryzienie dziecka?
Bez względu na przyczynę zachowania, gryzienie nigdy nie powinno pozostawać bez reakcji ze strony rodzica. Najlepszym sposobem na poradzenie sobie z tym problemem jest rozmowa. Wyjaśnij dziecku, dlaczego nie powinno nikogo gryźć. Zaproponuj alternatywne wyjścia z sytuacji, dopasowane do okoliczności. Jeśli na przykład Twoja pociecha używa zębów, by zwrócić Twoją uwagę, powiedz, że lepszy efekt uzyska, biorąc Cię za rękę i pokazując to, co w danej chwili ją interesuje. Jeśli gryzie kolegów w przedszkolu, wytłumacz mu, że w trudnych sytuacjach zawsze może poprosić o pomoc panią.
Ważne też, by rozmawiać z dzieckiem o emocjach, ucząc je rozpoznawania własnych uczuć, nazywania ich i właściwego ich wyrażania. To cenna umiejętność, która bardzo przyda mu się również w wielu innych życiowych sytuacjach.
Pocieszająca może być też informacja, że większość dzieci prędzej czy później wyrasta z gryzienia. Wraz z rozwojem umiejętności społecznych i komunikacyjnych maluch uczy się radzić sobie z problemami w inny sposób. Pozostaje zatem uzbroić się w cierpliwość i wykorzystując opisane wyżej metody, czekać na kolejny etap w życiu swojej pociechy.